Oruçluyken adet olmak orucu bozar mı?
Kadınlar ay hâli (hayız) ve lohusalık (nifas) denilen özel hâllerinde namaz kılmazlar, oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler.
Oruca niyetlenen bir kadın, gün içerisinde âdet görmeye başlarsa orucunu bozar, temizlenince bu günün orucunu da kaza eder (Merğînânî, el-Hidâye, II, 276). İftar vaktine kadar oruçlu gibi davranması doğru değildir. Ancak Ramazanın hassasiyetine riayet ederek başkalarının yanında yiyip içmemesi uygun olur.
Gusül gerektiren durumlar neler?
Diyanet’e göreyse Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmaz, gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez (el-Fetâva’l-Hindiyye, I, 220). Ancak guslü sabah namazı vaktinin çıkmasına kadar ertelemek günahtır. Çünkü bu durumda namaz terk edilmiş olur (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 372). Nitekim Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazanda imsaktan sonra sabah namazı vakti içinde yıkandıkları bilinmektedir (Buhârî, Savm, 25).
Oruç tutmak herkese farz mı?
Oruç ibadeti, akıl sağlığı yerinde olan ve ergenlik çağına ulaşmış her Müslüman için farzdır. Yani, bu koşullara sahip olan herkes Ramazan ayında oruç tutmakla yükümlüdür. Özellikle mazereti olmayan kişilerin oruç tutmamaları büyük günah olarak kabul edilir.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın belirlediği kriterlere göre, aşağıdaki durumlarda kişiler oruç tutmak zorunda değildir:
Yolculuk Halinde Olanlar: Gündüz yola çıkılması durumunda ve gece önceden niyet edilmişse, 90 km’den uzaklıkta olmak şartıyla oruç tutulmayabilir. Ancak, gece yola çıkılacaksa ve yolculuk 90 km’den fazla ise oruç tutulmalıdır.
• Sağlık Durumu: Uzman bir doktor kontrolünde kişiye oruç tutmanın sağlık açısından zararlı olduğu tespit edilirse, bu durumda kişi Ramazan ayında oruç tutmaktan muaf tutulur. Eğer hastalık geçici ise, kişi daha sonra oruçlarını kaza eder.
• Gebelik ve Emzirme Durumu: Gebelik veya emzirme durumunda olan kadınlar, eğer kendilerinin ve bebeğin sağlığına zarar gelmeyecek şekilde oruç tutamayacaklarsa, oruç tutma konusunda muaf tutulurlar. Bu durumda, uzman bir hekimden alınacak rapor önemlidir.
• Yaşlılık: Oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlı kişiler, fitre vererek bu ibadeti yerine getirebilirler. Her bir gün için bir kişinin fitre vermesi gerekmektedir.
• Ağır İşlerde Çalışanlar: Normal ibadetleri yerine getirmekte zorluk çıkaran ağır işlerde çalışan kişiler, oruç tutmaktan muaf tutulabilirler. Ancak, sağlığını tehlikeye atmamak şartıyla bu kişilerin oruç tutması mümkündür.
Bu durumlar dışında, İslam dininde belirlenmiş diğer durumlar olmadıkça, Müslümanlar Ramazan ayında oruç tutmakla yükümlüdürler.